Afgelopen jaar waren de woorden van Kees van der Most (directeur, NBTC-NIPO) en Ad Schalekamp (onderzoeksdirecteur, NBTC-NIPO) tijdens de Vakantiebeurs helder: “Er hangen duistere wolken boven de Nederlandse vakantiemarkt.” En wederom zijn de woorden van beide heren niet denderend positief voor het jaar dat pas net gestart is: “2013, het jaar waarin men korter, goedkoper en minder vaak op vakantie gaat”. Of dit werkelijk het geval zal zijn betwijfelt Adjiedj Bakas (trendwatcher, auteur, spreker), maar dat het voor veel bedrijven weer een spannend jaar zal worden is duidelijk. Om een betere indruk te krijgen van de sfeer die onder de reisbedrijven leeft en te achterhalen wat het Vakantiejaar 2013 ons te bieden heeft, ben ik tijdens de Vakdag van de Vakantiebeurs met enkele leden van ‘Young Skal’ de beursvloer opgegaan voor een klein ‘trendwatch’ onderzoek.

Meer voor minder

Opvallend is dat de Nederlandse consument in 2013 minder zal uitgeven, maar er tegelijkertijd meer voor terug verwacht. Men verwacht een persoonlijke benadering waarbij een kwalitatief goed product wordt gecombineerd met een uitstekende service. Om dit te bewerkstelligen doen alle reisbedrijven hun uiterste best om te voldoen aan het steeds grilliger wordende verwachtingspatroon van de consument. De sleutel tot succes hierbij is echter niet alleen om hier aan te voldoen, maar juist om deze te overtreffen. Dit kan worden bewerkstelligd door de focus in 2013 nóg meer te leggen op klantgerichtheid en klantvriendelijkheid. De basis hiervoor is: ken je klant ‘echt’.

Onzekerheid vereist flexibiliteit

Dat de economische recessie ook in 2013 sporen zal nalaten staat vast. In tijden van crisis worden woorden als ‘onzekerheid’ veelvuldig gebruikt. Combineer dit met een grilliger verwachtingspatroon van consumenten, en een logisch gevolg is de term ‘flexibiliteit’. Ik ben er dan ook van overtuigd dat een tweede sleutel tot succes voor 2013 hier te halen is. Wat ik persoonlijk een mooi voorbeeld hiervan vind is het ‘FlexDrive’ concept van Kuoni, waarbij de klanten op pad worden gestuurd met een huurauto en vervolgens zelf de hotels naar keuze kan selecteren voor de betreffende reis. Het is denkbaar om dit concept te verbreden naar een ‘on the way’ boekingssysteem, waarbij mensen op pad gaan met een huurauto en een X-aantal ‘blanco’ hotelvouchers (ingedeeld per prijscategorie), waarmee gedurende de reis hotelreserveringen kunnen worden gemaakt door het hele land.

Authenticiteit en niches groeien verder

Voor 2013 lijkt een goed vakantieproduct vooral te bestaan uit een ‘authentieke’ beleving. Wat deze ‘authenticiteit’ precies inhoud verschilt per individu, maar algemeen gesteld hunkert men naar iets ‘puurs’. Touroperators spelen hier slim op in door specifieke nichemarkten aan te boren, waarbij een uniek product wordt neergezet. Waar voorheen alleen de specialistische touroperators op niches inspeelden, lijkt het nu op grotere schaal te gebeuren (FOX vakanties, special destinations). Het voordeel voor de consument is dat deze schaalvergroting weer kan leiden tot ‘meer voor minder’. Het nadeel voor specialistische reisorganisaties is dat de ‘bulktouroperators’ mee gaan vissen in dezelfde vijver, waarop zij hun product verder zullen moeten differentiëren.

Toegankelijkheid leidt tot afzet

Zoals eigenlijk altijd al het geval is geweest, worden ook in 2013 de groei- en krimpmarkten grotendeels bepaald door de toegankelijkheid van een land of regio (politieke stabiliteit en infrastructuur). Inherent aan deze trend is de opkomst van Myanmar als ‘nieuwe’ vakantiebestemming in 2013 en de teloorgang van het Midden-Oosten in 2012. Met het oog op deze laatste trend kan worden gesteld dat het voor reisbedrijven interessant is om de politieke stabiliteit van bestemmingen nauwlettend te volgen, zodat een vakantiebestemming op het juiste moment kan worden aangeboord of afgeroomd.

Conclusie

Het jaar 2013 wordt een interessant jaar waarbij de reissector wederom uitgedaagd zal worden om alles uit de kast te halen op het gebied van klantverleiding, flexibiliteit en innovatie. Een jaar waarin sommige reisbedrijven failliet zullen gaan, of het net wel halen. Kortom een jaar waarin het kaf verder van het koren wordt gescheiden.

Maar geen reden tot paniek, want ook 2012 is overleefd! En zo biedt ook 2013 volop nieuwe kansen door het verbeteren van de klantbeleving, de lancering van nieuwe creatieve concepten en het verder flexibiliseren van de vakantiemarkt. En niet te vergeten, het verstevigen van de huidige stabiele (merkeigen) kwaliteitsproducten die ook de crisis van 2012 hebben overleefd!