Bekende musea zullen altijd op de bucket-list van reizigers staan, maar door een toenemende obsessie voor unieke ervaringen in combinatie met teruglopende bezoekersaantallen, worden musea gedwongen om het bestaande aanbod van tours aan te passen aan nieuwe doelgroepen. Een kleine maar groeiende groep ondernemers speelt al steeds vaker in op de veranderende behoeften van reizigers: “high-touch, low-tech experiences” trekken een ander publiek naar lokale musea, een publiek dat anders geen weet zou hebben van het bestaan van bepaalde musea. Positief voor de bezoekersaantallen voor musea, maar hoe zit het met de beleving van de “typische” museumbezoeker?

Diverse musea in Nederland hebben inmiddels zelf het initiatief genomen om te innoveren, om een breder publiek aan te trekken door high-touch en low-tech experiences te creëren in de vorm van multimedia tours. Het Van Gogh en Rijksmuseum in Amsterdam en Museum Boijmans van Beuningen in Rotterdam zijn drie voorbeelden. Met behulp van de eigen smartphone of een tablet die men kan huren, beleeft de bezoeker het museum heel anders: “Het verrijkt de beleving van het museum en zijn kunstwerken,”  aldus NHTV studente Tour Manager Renée Voetelink  die recentelijk op het onderwerp “innovatie in het Wereldmuseum” is afgestudeerd.

Ook voor kinderen wordt deze tool ingezet, gericht op grootouders of ouders die samen met kinderen het museum bezoeken. Filmpjes, foto’s en verhalen nemen de families op unieke wijze mee door het museum.

Ondernemer Nick Gray uit New York is zelf liefhebber van musea en geeft al jaren voor de lol tours aan vrienden. Hij vindt dat de traditionele tours, die vaak gegeven worden door vrijwilligers, weinig memorabel zijn. Om meer mensen te kunnen bereiken en een leuke tijd te geven, heeft hij Museum Hack opgericht. Deze organisatie geeft tours speciaal voor die mensen die niet van musea houden. “Our famous tours highlight the personality of the Museum to turn even the most skeptical visitor into a fan.” De gidsen bij deze organisatie worden renegade tour guides genoemd, omdat de tour op hoog tempo gedaan wordt. De gidsen zijn geen vrijwilligers, maar enthousiastelingen die de verbinding weten te vinden met doelgroepen als Millennials.

Met Museum Hack kan de bezoeker met een behoorlijke gang vooral foto’s voor de “fun” maken, actief zijn met familie of vrienden en ook nog tussendoor wat spannende geschiedenis meekrijgen, zoals in het Metropolitan Museum of Art bijvoorbeeld.

Museum Hack is een voorbeeld van een organisatie die disruptie creëert in de wereld van musea: “Museum Hack rethinks the traditional museum experience. We challenge the status quo in order to create new content, strengthen existing programs, build social media prowess, reach new audiences, inspire interest and draw in new members.” Het gaat Museum Hack om het aantrekken van nieuw publiek, zoals Millennials die tussen de 18 en 33 jaar oud zijn. Om er voor te zorgen dat ook zij ervaren dat een bezoek aan een museum de moeite waard is, is het motto “Turn Visiting a Museum Into Going to a Party!”

Metropolitan Museum of Art ziet de tours van Museum Hack als een aanwinst voor het aantrekken van jongeren. Het aantal bezoekers onder deze generatie neemt af, mede door de opkomst van vele andere (gratis) culturele evenementen, zoals food fairs en street art. Om de Millennials in de toekomst ook naar musea te trekken, is besloten om samen te werken met een externe partner als Museum Hack. Traditionele tours zijn omgezet naar iets dat juist het tegenovergestelde is, in de hoop dat ook deze generatie weer graag naar musea gaat. Niet door te zitten en objecten stil te observeren, maar door juist actief er mee aan de slag te gaan. Museum Hack maakt gebruik van het museum, zonder dat het Metropolitan hier iets voor rekent. Tegelijkertijd worden bezoekers aan het einde van de tour aangespoord om een donatie voor het museum achter te laten en om alle selfies en gekke foto’s op Facebook en Instagram te posten. De meest sceptische bezoeker wordt dus uiteindelijk inderdaad die gewenste fan.

Museum Hack maakt kunst tot leven, niet alleen door tours aan te bieden, maar ook door workshops aan start-ups en musea aan te bieden. Centraal staat het aantrekken en onderhouden van een duurzame relatie met Millennials. Daarnaast vraagt Museum Hack aan musea om zich op te geven als een plek waar team building plaats kan vinden. Google, Adobe, KPMG en de Deutsche Bank hebben als grote spelers al samen met Museum Hack team herinneringen gecreëerd in diverse musea. Dit geeft aan dat Museum Hack ook bij de grote spelers iets heeft weten aan te wakkeren, dat het inderdaad aansluiting weet te vinden met nieuwe doelgroepen.

Dat de tours van deze organisatie disruptive zijn, is zeker. Wie had ooit gedacht dat vrijgezellenfeestjes vol plezier plaats zouden vinden in een museum?

Hoe dan ook, na disruptieve business modellen die doorgedrongen zijn in travel, zijn nu ook musea aan de beurt. Door externe veranderingen worden musea gedwongen om hun eigen tours en tools verder onder de loep te nemen. Veranderende interesses, teruglopende bezoekersaantallen en nieuwe technieken maken het mogelijk om de tours verder aan te passen aan doelgroepen als onder meer Millennials. Tours waar fun hoog in het vaandel staat, is misschien niet wenselijk voor de traditionele bezoeker die in stilte de objecten wil observeren. Het is wel wenselijk voor de musea zelf, om deze ontwikkeling zelf in de hand te houden en hiermee de deuren voor een grotere doelgroep te openen, ten behoeve van de cultuur op lange termijn. Musea omarmen technologie en een nieuwe generatie.

PS: Vanaf september start NHTV I-Tours Design Lab met projecten rondom “innovatie in de wereld van musea”.