Reiswerk en NHTV internationaal hoger onderwijs Breda hebben inmiddels een eer hoog te houden op de vakdag van de Vakantiebeurs, namelijk om een inspirerende start te geven aan het nieuwe jaar en de opening van de grootste toeristische beurs in Nederland. Dit jaar is het thema ‘speed up, slow down’ met een heuse predikant op het podium die de zaal maande tot bezinning in deze haastige tijden.

Practice what you preach

Na eerdere topsprekers als Adjiedj Bakas, Steven van Belleghem, Guy van Liemt en Tom Palmaerts, staat dit jaar een heuse predikant op het programma: Ruben van Zwieten. Van Zwieten is dominee en vooral bekend van de stichting Zingeving Zuidas, waarbij hij zich richt op zakenmensen die werken aan de Zuid-as in Amsterdam. De Nieuwe poort, zoals het project heet, is hij in 2008 begonnen. “Ik wilde een tegenwicht bieden aan de krachten van economie en politiek die zo vaak de boventoon voeren.” Van Zwieten wil het juist opnemen voor de zachte krachten zoals verbeelding, inlevingsvermogen en broederschap en het is zijn overtuiging dat die ons juist menselijker en rijker maken.

Door de Volkskrant werd hij 2014 uitgeroepen tot de top-5 meest invloedrijke mensen voor de toekomst. Eenzelfde eerbetoon kreeg hij van NRC Handelsblad die hem één van de tien beloftes voor de komende tien jaar noemde. Ook was hij twee jaar geleden al één van de sprekers op het ANVR congres in Abu Dhabi. De verwachtingen waren hierdoor hooggespannen. Wat zou een dominee het publiek van de vakdag van de Vakantiebeurs kunnen bijbrengen in deze gehaaste wereld?

Een keynote als een zondagse mis

Van Zwieten is een verhalenverteller. Wie bij deze masterclass een Powerpoint en een puntenlijstje met nieuwe inzichten had verwacht, komt bedrogen uit. Van Zwieten predikt, vertelt, dicht, en prikkelt daarmee de zaal. Hij bouwt zijn presentatie op als zijnde het de mis op zondag is: compleet met het schetsen van de ellende, de verlossing en de dankbaarheid. Hij spoort de zaal vol met travelprofessionals aan om in deze haastige tijden te zoeken naar de verbeelding en te zorgen dat je door middel van taal jezelf kan inleven in een ander.

Van Zwieten zelf komt niet in eerste instantie over als een dominee. Het is een jonge vent, strak in het pak, informeel, een vlotte babbel en een lichte ‘rrrr’ in zijn stem. In zekere zin had hij zelf door kunnen gaan voor een zakenbankier of jurist. Toch is hij na een studie rechten en theologie in Leiden en een korte carriere als recruiter, uiteindelijk predikant geworden. Maar dan wel een predikant in een nieuwe jasje met ondernemersmentaliteit.

Opereren in het hol van de leeuw

Hij begint zijn verhaal door uit te leggen waarom hij juist op de Amsterdamse Zuid-As is begonnen met een plek voor zingeving. Hij omschrijft het zelf als ‘opereren in het hol van de leeuw’. “Wat het oplevert is dat de bankiers, juristen, mensen van de overheid en consultants die hier zitten, op een andere manier naar de toekomst kijken.” Hij ziet de Zuid-As als een nieuwe vorm van Babylon, met torens die reiken tot de hemel en zelfs met vormen van Babylonische spraakverwarring tussen afdelingen binnen bedrijven die elkaar niet meer begrijpen en niet meer goed met elkaar communiceren. “Het motto op de Zuid-As is nog veelal: eerst ik, dan jij niet, dan ik weer.”

Van Zwieten pleit daarom voor het feit dat we niet allemaal de taal van het management moeten spreken. “Ik hoor zelfs mensen tegenwoordig zeggen dat ze hun kinderen ge-outsourced hebben.” De taal van de economie en politiek voert naar zijn mening te vaak de boventoon. Mensen denken te veel in termen van deals en targets. Juist in deze snelle en digitale tijd is een plek van verbeelding en zingeving waardevol. Dit kan door verhalen te vertellen. “Verhalen kunnen ons raken, troosten, richting geven. Het Beloofde Land is geen stip op de landkaart, maar een metafoor van alles waar we samen naar toe willen.” Juist het toerisme kan deze verbeelding bieden door te ontsnappen aan de drukte van alle dag.

Hij stelt daarop de zaal de vraag: “Waar is het je allemaal om te doen?” Wat houdt je bezig? Wie zijn de mensen die jouw werkelijk hebben geïnspireerd en besteed je ook voldoende tijd aan deze mensen?” Echte levensvragen dus. Abstracte vragen ook en daardoor voor velen moeilijk te beantwoorden. Het sluit in zekere zin aan bij wat Guy van Liemt eerder heeft aangedragen tijdens een vorige NHTV en Reiswerk Masterclaass over de Golden Circle van Simon Sinek. Hij stelde toen ook al dat je moet beginnen bij de Why. Waarom doe je wat je doet? Waarom kom je uit je bed elke ochtend?

Managementtaal

Van Zwieten vertelde het verhaal van Willem en Sabine die hij ooit zou gaan trouwen. Willem was een vriend van hem die hem voor deze plechtigheid had gevraagd. Willem was een persoon die vooral in managementtaal sprak. In termen van lean&mean, targets en de stip aan de horizon. Een succesvol type die vooral dacht met zijn rechter hersenhelft. Toen Van Zwieten probeerde om de bruidegom beter te leren kennen, vroeg hij vrienden van Willem om hem te omschrijven. “Willen is echt de excelkoning. Echt iemand die alles efficiënt kan maken.” “Dat ging dus nog een hele uitdaging worden om deze meneer te trouwen.”

“Waarom ga jij eigenlijk met Sabine trouwen?” probeerde Van Zwieten het gesprek op gang te helpen. “Sabine is de logische volgende stap in mijn leven.” was het antwoord. “Hij hield van haar om vijf redenen, a, b, t/m e. Met een stappenplan en bulletpoints kun je iemand niet de liefde verklaren, daar heb je beeldtaal voor nodig.”

Het verhaal van Willem bleek een verhaal dat over ons allemaal had kunnen gaan. We gebruiken te vaak de taal als instrument om van A naar B te komen, terwijl je taal ook kan gebruiken om tot verbeelding en inlevingsvermogen te komen. Zaken als verlies, rouw, maar ook liefde en blijdschap laten zich vaak niet ‘managen’.

Benutten van de zachte krachten

Ook stelt Van Zwieten dat je door jezelf te verbeelden, een wereld kan creëren die er nog niet is. En juist dat is de kracht van taal. Door te dromen van een wereld die er niet is, maar wel kan zijn, kun je komen tot een nieuwe werkelijkheid. “De woorden die je gebruikt, is de wereld die je schept.” Want dat de wereld is zoals die is, wil nog niet zeggen dat deze zo moet zijn. Van Zwieten pleit dus vooral voor het benutten van de zachte krachten die er zijn. Juist in de wereld waarin de president-elect van de Verenigde Staten zijn mening in 140 tekens de wereld in slingert, is het belangrijk om te zorgen voor een tegengeluid van broederschap, verbeelding en inlevingsvermogen.

Juist de toeristische sector heeft de kracht om een verhaal te vertellen en juist ver weg te blijven van de bedrijfstaal. Van Zwieten nodigde de zaal uit om hier over na te denken. “Welk boek heb jij voor het laatst gelezen?” was zijn vraag. En dan natuurlijk niet de biografie van Steve Jobs of een of ander managementboek, maar juist een roman. Een fictie boek, een verhaal dat verzonnen is. Zodoende raak je zelf geïnspireerd en kan je ook zelf een verhaal maken en zo anderen inspireren.

Want we leven in een tijd waarin verhalen belangrijker zijn dan ooit. Welke verhalen ken jij in de reisbranche? En vind jij ook dat de is de reisbranche er wel wat meer ‘slow down’ mag worden toegepast? Ik ben benieuwd naar jullie mening. Was je bij de masterclass en heb je aanvullingen? Laat ze achter in de comments.

Vijf jaren plan

Tot slot, een gedicht dat Van Zwieten voordroeg en waarmee hij de zaal tot bezinning aanzette. Het is een gedicht van Herman de Coninck genaamd: vijf jaren plan.

“Ik hou van jou. Hou jij van wat niet kan. Hou jij van je capaciteiten, ik van je gebreken. Jij van je trots, en ik van hoe die zacht kan breken in mijn armen. Jij van je moed. Ik van je zwakte nu en dan. Hou jij van de toekomst. Ik van wat voorbij is gegaan. Hou jij van de honderd levens die je wilde leven. Ik hou van dat ene dat is overgebleven en van hoe je daarom zo ver weg kunt zijn dicht tegen me aan. Ik hou van wat is. Jij van wat zou. Hou jij van mij. Ik hou van jou.”

Het gedicht maakt meer woorden overbodig. Het was een bijzondere masterclass en een uniek begin van de Vakantiebeurs met deze bevlogen dominee 2.0.