‘Vroeger’ ging je naar het reisbureau om je vakantie naar het buitenland te boeken. Bij ‘vroeger’ hebben we het slechts over 15 jaar geleden. Er is in zeer korte tijd heel veel veranderd in de distributie van reizen. Neem een kijkje in het nieuwsoverzicht van je Facebookprofiel en er borrelen alweer nieuwe vakantie-ideeën op zonder dat je een reisgids open hoeft te slaan. Is de reiziger hierdoor veranderd of kunnen consumentenbehoeften tegenwoordig beter worden vervuld dan 15 jaar geleden?

Voorheen boekte je je complete vakantie bij een reisbureau, maar tegenwoordig kan je elk los onderdeel van je vakantie online boeken, via uiteenlopende partijen zoals veilingsites, OTA’s en wereldwijd opererende boekingsites. En soms komt er helemaal geen reisaanbieder meer aan te pas, maar is er sprake van p2p sharing; reizigers regelen rechtstreeks accommodatie, vervoer en rondleidingen bij en met andere reizigers en locals. Daarnaast worden reizigers zelf een ‘expert’ en vertrouwen ze op de reviews van andere reizigers.

De data uit dit onderzoek is afkomstig uit het ContinuVakantieOnderzoek (CVO). Dit is een grootschalig onderzoek naar het vakantiegedrag van de Nederlanders. Vier keer per jaar ondervragen we 6.500 Nederlanders over hun vakantiegedrag. De cijfers zijn gewogen op verschillende socio-demografische kenmerken en is representatief voor de Nederlandse bevolking. De cijfers die specifiek over ‘nieuwe toetreders en businessmodellen’ en ‘sharing economy’ gaan, zijn vragen geweest die we in oktober 2013 extra hebben uitgevraagd in het CVO.

Internet is drijvende kracht

Als een paal boven water staat dat de komst van internet de reiswereld op haar grondvesten heeft doen schudden. Op het gebied van het zoek- en boekgedrag, maar ook als bron om inspiratie op te doen voor de vakantie. In het ContinuVakantieOnderzoek (CVO) zien we dat momenteel driekwart van alle vakanties via internet wordt geboekt. Ook tijdens de vakantie kan men niet zonder internet; tijdens driekwart van de vakanties gaan we het web op met een zelf meegebracht mobiel apparaat. Bij zeven procent van alle vakanties wordt er op het vakantieadres zelf nog een accommodatie geboekt. Toch wordt er nog relatief weinig geboekt via de smartphone en tablet. Hindernissen zijn de omslachtige boekingsprocessen en webdesigns die niet mobile responsive zijn. Voor de reiswereld biedt het wel de mogelijkheid om een extra contact- en conversiemoment met de klant te creëren.

Internet opent deuren voor nieuwe toetreders en businessmodellen

Vroeger organiseerden we avondjes om onze dia’s en fotoboeken te laten zien. Nu delen we foto’s, onze locatie en mening online. De reiziger van nu zoekt via internet naar een unieke accommodatie, vergelijkt prijzen, bekijkt reviews en boekt uiteindelijk een slaapplek op een bank of een luxe appartement van een local op een toplocatie in het centrum. De medepassagier in het vliegtuig heeft hij zelf via Facebook uitgekozen en op vakantie laat hij zich door een local begeleiden. De wereld ligt dichter aan onze voeten met social media en social travelsites. Internet vormt hiervan de basis. Voorheen gingen we af op de ervaring van ‘experts’, maar tegenwoordig kan iedereen zich een expert noemen en kijken we hoe ‘soortgelijken’ een accommodatie beoordelen voordat er daadwerkelijk tot een boeking wordt overgegaan. Bij bijna de helft van alle toeristische vakanties bezoekt men tijdens de oriëntatiefase van de vakantie dergelijke beoordelingssites, blijkt uit het CVO.

Sharing economy

Een wereldwijd groeiende trend is de opkomst van de zogenaamde social travelsites waarbij reizigers voor, tijdens en na de vakantie in contact komen met andere reizigers en met locals. Onderling een accommodatie regelen via Airbnb, Wimdu of een huizenruilsite, een autorit delen via Snappcar, een rondleiding van een local regelen via GetYourGuide… De mogelijkheden zijn eindeloos en dit wordt allemaal p2p geregeld: via een online netwerk waarbij je rechtstreeks van gebruiker tot gebruiker (tegen betaling) diensten/producten wisselt. Ondanks de sterke groei en interesse in de social travelinitiatieven, is de marktomvang momenteel beperkt binnen de vakantiemarkt. Veel van de social travelinitiatieven zijn daarom niches, waarvan het nog onzeker is of dit zal veranderen. Dit blijkt uit het rapport Innovatie in Reizen 2013 wat we op basis van de CVO-cijfers hebben onderzocht.

Regie in handen

In het CVO zien we dat een steeds grotere groep alles rondom de vakantie zelf (online) wil regelen. Steeds meer vakanties worden zelf samengesteld, waarbij vervoer en verblijf ieder los van elkaar worden geboekt en je dus niet wordt gedwongen een kant-en-klaar pakket te kiezen. Voorheen moest je wel naar het reisbureau om je vakantie te regelen of om iets aan te laten passen. Nu heb je zelf die touwtjes in handen.

Deze behoefte om alles omtrent de vakantie zelf te regelen is vrijwel niet veranderd met een decennium geleden. De regie hebben over de eigen vakantie, zelf alles kunnen regelen en ook tijdens de vakantie nog boekingen kunnen maken en de vrijheid om iets aan te passen, is iets wat consumenten altijd al wilden. Wat er is veranderd, is dat het zoek- en boekproces veel makkelijker is geworden, namelijk door de opkomst van (mobiel) internet. Daarbij komt nog dat vakantiegangers in contact willen komen met de lokale bevolking en dat ze hun vakantieadres willen beleven als een local. Deze behoeften bestonden al langer, maar met de nieuwe technologie kan makkelijker aan deze behoeften worden voldaan. Daarnaast voldoen huidige aanbieders beter aan de wensen van de klanten. Dus of de hedendaagse reiziger nu echt zo is veranderd…  

Vanaf 2015 brengen we je ieder kwartaal op de hoogte van de nieuwste trends en ontwikkelingen rondom dit onderwerp in het rapport ‘Innovatie in reizen‘. Wil je meer informatie over dit rapport of over het ContinuVakantieOnderzoek (CVO), kijk dan op nbtcniposearch.