“Daar waar langere, geschreven artikelen hun waarde voor content marketing duidelijk bewijzen, gelden voor social media updates andere wetten. Geschreven posts delven daar steeds meer het onderspit ten opzichte van visuele posts.”  Snapchat, Instagram en Pinterest bevatten allemaal sterke visuele componenten die razendsnel digitaal verspreid worden. Beelden in travel zijn hot en beïnvloeden het reisgedrag van toeristen. Tijd om ons tijdens het UNWTO International Year of Sustainable Tourism for Development te verdiepen in het onderwerp “beeldcommunicatie in travel”. 

De invloed van de fotocamera

 

Fotograaf en docent aan de Fotovakschool Roel Stevens raakte gefascineerd door het feit dat je via internet plekken kunt bezoeken, zonder er daadwerkelijk naartoe te hoeven reizen. Jacqui Kenny is zo iemand die dat online gedaan heeft. Vanwege haar angststoornis durft zij niet naar buiten te gaan. Met Google Street View heeft zij een nieuwe manier ontdekt om de wereld alsnog te verkennen.

Het proces van plekken bezoeken zonder er daadwerkelijk naartoe te hoeven, is niet nieuw. Het vindt al plaats sinds de uitvinding van de fotocamera. De fotocamera is dan ook één van de belangrijkste technische uitvindingen voor de ontwikkeling en verspreiding van toeristische marketing gebleken. Met de uitvinding van de fotocamera rond 1840 kregen reisfotografen de opdracht andere landschappen en volkeren vast te leggen en om deze mee te nemen naar Europa. Het grote publiek werd in die tijd voor het eerst in de gelegenheid gesteld om de rest van de “echte” wereld te aanschouwen. Vanaf dat moment namen reizende fotografen hun beelden mee naar het niet-reizende volk. In tegenstelling tot schilderijen, waar schilders alle vrijheid kregen om het geheel zelf vorm te geven, werden foto’s als “echt” gezien. Een foto kon immers niet zoals een schilderij bewerkt worden, het was een opname van die ene plek op dat specifieke moment.

Francis Frith (Midden-Oosten), Maxime du Camp (Egypte) en de broers Bisson worden tot de vroege reisfotografen gerekend. De foto’s die door hen in andere landen werden gemaakt, werden tentoongesteld op wereldtentoonstellingen, afgedrukt op ansichtkaarten en kwamen in kranten en magazines als National Geographic terecht. Op deze manier werd dat eerste beeld van bijzondere landschappen en architectuur al snel op grote schaal verspreid, en werd het een herkenbaar beeld voor de vele reizigers die nog zouden volgen. De foto’s van Francis Frith kunnen vandaag de dag nog steeds via internet besteld worden, zoals die van Luxor uit 1857 en New York City rond 1900. 

Geen nieuwe beelden

“De toerist legt vast” en is hoofdzakelijk geïnteresseerd in plaatjes, foto’s en beelden, stelt filosoof Welten die onderzoek deed naar de moderne toerist.

Volgens wetenschappers is dit “staren” een gevolg van de ontwikkeling in de westerse samenleving om het kijken boven de overige waarnemingen te plaatsen. Het oog kiest wat het ziet en structureert en systematiseert daarmee de wereld. Een gevolg van dit staren is dat de meeste toeristen tijdens de reis op zoek gaan naar dat wat zij herkennen van de voorbereidingen thuis (reisboeken, documentaires en vlogs), in plaats van naar voor hen nieuwe, onbekende beelden.

Het zijn ook die herkenbare beelden die zij zoeken tijdens het maken van de foto’s voor thuis. Stevens heeft het hier over trofeeën waar toeristen op jagen. Zelfgemaakte foto’s vormen immers de bevestiging dat iemand een reis daadwerkelijk zelf heeft gemaakt. In toerisme gaat het om jagen op dat wat men herkent, vastleggen en tentoonstellen (in deze tijd hoofdzakelijk via social media). Dat is de reden dat fotografie en toerisme onafscheidelijk zijn. Die relatie lijkt nog sterker te worden nu de trofeeën op grote schaal gedeeld kunnen worden. Denk hierbij aan de trend waarbij de instagrammability van een bestemming een belangrijke factor bij de keuze van de vakantie is geworden.

Stevens heeft de reproductie van toeristische iconen visueel inzichtelijk gemaakt. Met dit project toont hij de overeenkomst tussen reisfoto’s uit 1840 en reisfoto’s van nu aan. Ondanks het feit dat de wereld zo sterk verandert, blijft het beeld dat toeristen najagen al ruim 175 jaar onveranderd.

(Tekst gaat verder na de afbeeldingen)

Kathedraal van de Voorbede van de Moeder Gods in Moskou door de jaren heen:

          Screenshot van Google Earth met alle foto tags van de Kathedraal van de Voorbede van de Moeder Gods in Moskou. Het aantal foto tags blijft toenemen.                            

Het kunnen delen van de trofee lijkt voor vele toeristen, en met name de millennials, een essentieel onderdeel van de memorabele toeristische ervaring te zijn. Instagram is hier een bewijs van, met meer dan 500 miljoen actieve gebruikers die gemiddeld 80 miljoen foto’s per dag delen. National Geographic Travel stelt: “Clearly we have an appetite for imagery, and it’s influencing our travel decisions.”

Oproep tot accurate weergave van de werkelijkheid

Het is duidelijk dat de invloed van beelden op de reisindustrie groot is. Het vangen en het op grote schaal delen en bekijken van foto’s is voor vele toeristen toegankelijk geworden. National Geographic Travel waarschuwt voor de gevolgen van deze ontwikkeling: “But what happens if something resonates with too many people? Perhaps the darkest underbelly of Instagram is when it opens the door for overcrowding, environmental degradation, and dangerous stunts.”

Dit is een heel relevante vraag van National Geographic Travel: hoe als reisindustrie om te gaan met de populariteit en de impact van beelden in travel? Een dergelijk abstract beeld van diezelfde kathedraal in Moskou, zal immers weinig toeristen naar Moskou doen trekken. De verleiding om uiteindelijk te boeken zit ‘m in het maken en op grote schaal delen van beelden die door het grote publiek herkend worden.

Een mogelijke oplossing zou zijn om meer realistische foto’s in te gaan zetten in de toeristische marketing. Deze accurate weergave van de werkelijkheid zou dan niet alleen de toeristische iconen tonen, maar ook de omgeving en de vele bezoekers die bij een bezoek aan die plaats kunnen horen.

 

Die realiteit in de toeristische marketing zou een drama zoals die in Noorwegen bij Trolltunga heeft plaatsgevonden in de toekomst mogelijk kunnen voorkomen. Tijdens een fotomoment in 2015 viel een Australische toerist naar beneden en overleed. Door de populariteit van de rots in Noorwegen trekt het gebied sinds enkele jaren onervaren wandelaars en is het aantal ongelukken toegenomen.

 

Gezien de kracht van beeldcommunicatie in travel, wordt het tijd dat de reisindustrie en social influencers een omslag gaan maken en representatieve beelden in gaat zetten; niet alleen vanwege het behoud van toeristische bestemmingen op lange termijn, maar zeker ook met het oog op de veiligheid van die toeristen die capriolen uithalen om die ene unieke foto (na) te kunnen maken.

Dit is tegelijkertijd een moeilijke opgave, juist in deze industrie. Een accurate weergave van de werkelijkheid spreekt immers niet altijd, of zelden zelfs, tot de verbeelding. Bovendien, zo blijkt onder meer uit het project van Stevens, is het collectieve beeld van toeristische iconen al eeuwenlang onvermurwbaar. Toeristen jagen dat ene specifieke beeld na, zij willen precies die ene foto als trofee om deze vervolgens op grote schaal te kunnen delen. Ondanks deze gegevens zou de invloed van beeldcommunicatie in travel wel een punt op de duurzaamheidsagenda van de reisindustrie en social influencers moeten zijn? Zeker dit jaar, in het jaar van duurzaam toerisme.

(Deze blog is deels gebaseerd op het promotieonderzoek van Miranda Cornelisse: Uit angst “het andere” te verliezen – over de relatie tussen duurzaamheid en authenticiteit in het moderne toerisme)